ยธ.พิจารณาข้อเสนอแนะมาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน และการปรับปรุงกฎหมายกรณีการขายฝาก

2️ ผู้แทนจาก กค. ศย. และภาคเกษตรกรยังขอให้คงแนวคิดการยกเลิกกฎหมายเกี่ยวกับการขายฝากไว้ เนื่องจากสถานการณ์ที่เกษตรกรเสียเปรียบขณะนี้ยังมีความรุนแรง แต่ก็ควรศึกษาผลข้างเคียงด้วยเนื่องจากหากยกเลิกการขายฝากไป อาจทำให้ลูกหนี้เลือกวิธีการขายขาดที่ดินซึ่งอาจเกิดผลร้ายมากกว่า

3️ ข้อเสนอแนะของ กสม. แบ่งเป็น 2 กรณีคือ
– การคุ้มครองสิทธิมนุษยชน ซึ่งเสนอให้ใช้กลไกให้ความช่วยเหลือด้านการเงินของสถาบันการเงินรัฐ รวมถึงการมีระบบตรวจสอบการทำสัญญาขายฝากที่เข้มงวดเพื่อป้องกันการเอารัดเอาเปรียบ
– การปรับปรุง ปพพ. ว่าด้วยเรื่องขายฝากในเรื่องกำหนดระยะเวลาขั้นต่ำในการไถ่ถอนทรัพย์สินที่ขายฝาก

4️ ความเป็นไปได้ในการ refinance โดยให้หน่วยงานของรัฐเข้ามามีบทบาทโดยให้เปลี่ยนตัวเจ้าหนี้แต่ทั้งนี้ควรพิจารณาเรื่องเครดิตของเจ้าหนี้และปัจจัยการบริหารจัดการที่ดินที่รัฐได้รับมาด้วย นอกจากนี้ยังมีเรื่องของการนำหลักการของ PICO finance ของกระทรวงการคลังมาใช้โดยจะครอบคลุมได้มากน้อยเพียงใด

5️ การควบคุมสัญญามาตรฐานซึ่งเป็นวิธีการที่ สคบ. ใช้อยู่ในสัญญาบางประเภท ซึ่งต้องพิจารณาว่าจะใช้ความเข้มข้นในการตรวจสอบมากน้อยเพียงใด โดยอาจนำระบบโนตารี/ยุติธรรมจังหวัด/ผู้ว่าราชการจังหวัด/การตรวจสอบโดยศาลหรืออัยการ ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษา (counseling) กลไกในการตรวจสอบการจดทะเบียนเพื่อป้องกันการเอาเปรียบของคู่สัญญาฝ่ายที่มีอำนาจต่อรองมากกว่า

6️ หากไม่สามารถยกเลิกการขายฝากใน ปพพ. ได้ อาจมีข้อเสนอให้แก้ไขเพิ่มเติม ปพพ. เช่น
– เพิ่มเงื่อนไขเรื่องกรรมสิทธิ์ที่ยังไม่ให้โอนเมื่อทำสัญญา
– กำหนดหน้าที่ให้ผู้รับซื้อฝากต้องบอกกล่าวว่าใกล้ครบกำหนดไถ่ถอน
– การเพิ่มอัตราค่าธรรมเนียมและเพิ่มอัตราภาษีในการจดทะเบียนและการไถ่ถอน
– เพิ่มเงื่อนไขทางกฎหมายให้ใกล้เคียงกับการจำนองมากที่สุด
– การแยกการจดทะเบียนขายฝากของเกษตรกรออกจากการจดทะเบียนขายฝากตามปพพ.

ทั้งนี้ ที่ประชุมได้มอบหมายให้สำนักกฎหมาย สำนักงานปลัดกระทรวงยุติธรรม จัดทำสรุปความเห็นของผู้แทนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อข้อเสนอของ กสม. แจ้งเวียนให้หน่วยงานรับทราบและเสนอต่อรองนายกรัฐมนตรี (นายวิษณุ เครืองาม) ต่อไป