Page 53 - รายงานประจำปี 2566 กพยช

คณะกรรมการพััฒนาการบริหารงานยุุติิธรรมแห่งชาติิ 39

ผลประเมินดี้ช่นีช่ี�ว้ดี (Index) ติ้วช่ี�ว้ดีประสิทธิภาพกระบวนการยุุติิธรรมทางอาญาของประเทศไทยุ
ประจำำาปีงบประมาณ์ พ.ศ. 2566 ท้�ง 7 ชุ่ดี 21 ติ้วช่ี�ว้ดี ในภาพรวม พบว�า คะแนนภาพรวมที่ั�ง 7 ชุดำอยุู่ใน

ระดำับปานกลาง (0.595) โดำยุดำ้านที่่�ไดำ้คะแนนสู่งสุ่ดำ ค่อ ดำ้านผู้เส่่ยุหายุและผู้ถูกกล่าวหาไดำ้รับการคุ้มครอง
อยุ่างเหมาะส่ม (0.700) ซึ่ึ�งเกิดีจำากการช่ดีเช่ยุเยุียุวยุาผู้เสียุห้ายุและผู้ถูกกล�าวห้าที�เป็นระบบและมีการเพิ�ม
ส้ดีส�วนการช่ดีเช่ยุผู้ถูกกล�าวห้าที�ไม�ไดี้กระทำาผิดีเกินกว�าค�าเป้าห้มายุ ดำ้านการควบคุมอาชญากรรมที่่�ม่

ประส่ิที่ธิภาพ (0.681) ซึ่ึ�งเกิดีจำากการพ้ฒนาระบบการร้บแจำ้งความของติำารวจำให้้ประช่าช่นเข้าถึงไดี้มากขึ�น
และดำ้านความเช่�อมั�นในประส่ิที่ธิภาพของกระบวนการยุุติิธรรมในภาพรวม (0.623) ซึ่ึ�งการสำารวจำประช่าช่น

มีคะแนนความเช่ื�อม้�นในกระบวนการยุุติิธรรมเพิ�มสูงขึ�น
ส่่วนดำ้านที่่�ไดำ้คะแนนติำ�าที่่�สุ่ดำ ค่อ ดำ้านการรับรู้กฎหมายุและส่ิที่ธิพ่�นฐาน (0.485) อยุ�างไรก็ติามพบว�า
การสร้างการร้บรู้กฎห้มายุและสิทธิพื�นฐานมีแนวโน้มเพิ�มขึ�นจำากปีก�อนห้น้า โดียุอาจำเกิดีจำากการที�ห้น�วยุงาน

กระบวนการยุุติิธรรมสามารถกล้บมาจำ้ดีกิจำกรรมเผยุแพร�สร้างการร้บรู้กฎห้มายุและสิทธิพื�นฐาน จำากที�
ไม�สามารถจำ้ดีกิจำกรรมไดี้เนื�องจำากการแพร�ระบาดีของโรคโควิดี-19 ในช่�วงก�อนห้น้า และดำ้านการกระที่ำาผิดำซ้ำำ�า

ลดำลง (0.491) เนื�องจำากห้น�วยุงานดี้านการพ้ฒนาพฤติินิส้ยุยุ้งขาดีข้อมูลในการติิดีติามและช่�วยุเห้ลือให้้
ผู้พ้นโทษกล้บคืนสู�ส้งคมอยุ�างเป็นระบบ
ข้อค้นพบสำาค้ญ ปรากฏดี้งนี�

1. พื�นที�กรุงเทพมห้านครมีระดี้บการร้บรู้กฎห้มายุและสิทธิพื�นฐานน้อยุที�สุดี อาจำเนื�องมาจำากสภาพ
ชุ่มช่นบางแห้�งมีล้กษณ์ะพื�นที�ซึ่ึ�งเข้าถึงไดี้ยุาก เช่�น อาคารสูง ห้มู�บ้านจำ้ดีสรร ซึ่ึ�งการจำ้ดีกิจำกรรมสร้างการร้บรู้

อาจำไม�สามารถเข้าถึงไดี้ ห้น�วยุงานที�เกี�ยุวข้องอาจำใช่้สื�อเทคโนโลยุีสม้ยุให้ม�ทดีแทน และเน้นการเผยุแพร�
ความรู้กฎห้มายุพื�นฐานซึ่ึ�งเป็นดี้านที�ไดี้คะแนนติำ�าที�สุดีในกลุ�มติ้วช่ี�ว้ดีนี�
2. สถิติิการร้บแจำ้งอาช่ญากรรมของสำาน้กงานติำารวจำแห้�งช่าติิเพิ�มสูงขึ�นอยุ�างเห้็นไดี้ช่้ดีอ้นเป็นผล

มาจำากการพ้ฒนาการร้บแจำ้งความออนไลน์ ซึ่ึ�งเป็นผลเช่ิงบวกติ�อการควบคุมอาช่ญากรรม ทำาให้้ประช่าช่น
เข้าถึงการร้บแจำ้งความไดี้ดีีขึ�นและเจำ้าห้น้าที�ติำารวจำมีข้อมูลในการวิเคราะห้์และกำาห้นดีนโยุบายุไดี้มี

ประสิทธิภาพมากขึ�น
3. อาช่ญากรรมพื�นฐานที�มีล้กษณ์ะก�อเห้ติุแบบเผช่ิญห้น้ามีแนวโน้มลดีลง ในขณ์ะที�อาช่ญากรรม
ทางเทคโนโลยุีมีแนวโน้มเพิ�มสูงมากขึ�น แม้จำะมีการออกกฎห้มายุมาติรการป้องก้นและปราบปรามแล้วก็ติาม

แติ�ยุ้งมีประเดี็นที�ควรพ้ฒนา เช่�น มาติรฐานป้องก้นการเปิดีบ้ญช่ีแทนก้น การคุ้มครองความร้บผิดีทางแพ�ง
ของเอกช่นในการอายุ้ดีบ้ญช่ี การดีำาเนินคดีีก้บองค์กรอาช่ญากรรมข้ามช่าติิกรณ์ีคนร้ายุอยุู�ติ�างประเทศ

เป็นติ้น
4. ความห้วาดีกล้วภ้ยุอาช่ญากรรมของประช่าช่นเพิ�มขึ�นอยุ�างเห้็นไดี้ช่้ดี ซึ่ึ�งอาจำมีสาเห้ติุจำากสภาพ
เศรษฐกิจำห้ล้งจำากการแพร�ระบาดีโรคโควิดี-19 และการแพร�ระบาดีของยุาเสพติิดี โดียุเฉพาะการเสพกระท�อม

และก้ญช่าในชุ่มช่นซึ่ึ�งกลายุเป็นสิ�งที�ถูกกฎห้มายุ ส�งผลติ�อความรู้สึกห้วาดีกล้วและความรู้สึกปลอดีภ้ยุของ
ประช่าช่น ดี้งน้�น ควรพิจำารณ์ามาติรการควบคุมการใช่้พืช่กระท�อมและก้ญช่าที�เห้มาะสม

5. กระบวนการยุุติิธรรมมีการพ้ฒนากระบวนงานในห้ลายุดี้าน เช่�น การกำาห้นดีระยุะเวลาการให้้
บริการ การประเมินระดี้บคุณ์ธรรมและความโปร�งใส การทำางานเช่ิงรุกในการคุ้มครองสิทธิพื�นฐานที�เปิดีโอกาส
ให้้ประช่าช่นสามารถเข้าถึงกระบวนการร้องเรียุนไดี้ง�ายุขึ�น อยุ�างไรก็ติาม ยุ้งมีประเดี็นที�ควรปร้บปรุง ซึ่ึ�งเป็น

12/3/2567 BE 16:59
_24-0269 P2.indd 39 12/3/2567 BE 16:59
_24-0269 P2.indd 39